Ποιες θα είναι οι πιο δημοφιλείς τάσεις στη γυμναστική για το 2022; Θα κυριαρχήσει η προπόνηση στο σπίτι αλλά και σε υπαίθριους χώρους ή τα ιδιωτικά γυμναστήρια θα γίνουν και πάλι δημοφιλής επιλογή; Θα γυμναζόμαστε με φυσική παρουσία προπονητή ή θα επικρατήσει η ψηφιακή εκδοχή;
Κείμενο: Σταύρος Δεδούκος.
1) Personal Training
Εξατομικευμένη προπόνηση (Personal training “1 on 1″) για υγιή άτομα κάθε ηλικίας, αλλά και σε ολιγάριθμη ομάδα ατόμων (Small group training), συνηθέστερα 2-4 άτομα το πολύ, τα οποία γυμνάζονται και καθοδηγούνται από προσωπικό προπονητή, πιστοποιημένο επαγγελματία της άσκησης.
Η ειδική εκπαίδευση και πιστοποίηση των επαγγελματιών της άσκησης (Educated and Experienced Fitness Professionals), με την καθιέρωση ειδικών προτύπων και προδιαγραφών απαιτούμενων γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων, αποτελεί κύριο ζητούμενο και απαιτούμενο για την ασφαλή και αποτελεσματική άσκηση. Περαιτέρω, η συνεχιζόμενη εκπαίδευση (Lifelong Education Programmes) διασφαλίζει ότι ο personal trainer ενημερώνεται για τις νέες προπονητικές τάσεις και πρακτικές, αναθεωρεί τα παρωχημένα, εξειδικεύεται και διαφοροποιείται, προσφέροντας έτσι στους ασκούμενους-πελάτες του ό,τι καλύτερο, ασφαλέστερο και αποδοτικότερο υπάρχει.
2) Outdoor activities & Wearable Technology
Γυμναστική με τον εξοπλισμό της φύσης αλλά και κάθε είδους υπαίθριες σωματικές δραστηριότητες, περιηγήσεις και ασκήσεις σε φυσικό περιβάλλον, πάρκο, βουνό, θάλασσα ή άλλο τι, ακόμα και σε οργανωμένα και πλήρως εξοπλισμένα υπαίθρια γυμναστήρια (gym park), ενίοτε βασισμένα σε “πράσινες” τεχνολογίες, φιλικές προς το περιβάλλον.
Το συστηματικό περπάτημα, το τζόκινγκ και το τρέξιμο σε εξωτερικούς χώρους είναι κατ’ εξοχήν φυσικές αερόβιες δραστηριότητες, που για αρκετούς συνανθρώπους μας αποτελούν πλέον τρόπο ζωής. Μόνος/-η, με την/το σύντροφο, την οικογένεια, φίλους ή σε ομάδα με κοινά ενδιαφέροντα, συνηθέστερα μαζί με εξειδικευμένο εκπαιδευτή/προπονητή αλλά και τη συστηματική χρήση φορητών ψηφιακών τεχνολογιών (Wearable Technology) και ειδικών λογισμικών έξυπνων κινητών τηλεφώνων (Smartphone Exercise Apps), τα οποία βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο της προπόνησης και στη βελτίωση του προπονητικού σχεδιασμού, σε ένα πιο προσωποποιημένο πλαίσιο.
3) Home Fitness
Γυμναστική στο σπίτι. Όσο συνεχίζεται η πανδημία COVID-19 και τα περιοριστικά υγειονομικά μέτρα, η γυμναστική στο σπίτι θα αποτελεί μια όλο και πιο δημοφιλή εναλλακτική λύση έναντι του συμβατικού γυμναστηρίου: οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να γυμνάζονται σπίτι, με όποιον διαθέσιμο εξοπλισμό έχουν, αλλά και να κάνουν διαδικτυακά μαθήματα γυμναστικής!
Η δημιουργία προσωπικών οικιακών γυμναστηρίων (Home Exercise Gyms) βασισμένων σε όργανα παροχής αντίστασης για προπόνηση ενδυνάμωσης (Strength Training – Weight Training) αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί συνοδευτική κυρίαρχη τάση της γυμναστικής στο σπίτι, ενώ σημαντική ζήτηση φαίνεται να αναπτύσσεται για την εκπαίδευση των ασκούμενων πάνω στην προπόνηση, στα όργανα γυμναστικής αλλά και σε συγκεκριμένα προγράμματα – στο γυμναστήριο υπάρχουν οι γυμναστές που θα μας συμβουλέψουν αν δεν γνωρίζουμε, θα λύσουν απορίες μας, θα μας υποδείξουν τι μας ταιριάζει περισσότερο, θα σχεδιάσουν το κατάλληλο πρόγραμμα εκγύμνασης και θα μας καθοδηγήσουν βήμα προς βήμα… αυτή είναι η ουσιώδης διαφορά μεταξύ γυμναστηρίου και γυμναστικής στο σπίτι, η έλλειψη γνώσης! Οπότε, εάν θέλουμε να γυμναζόμαστε σωστά και αποδοτικά στο σπίτι, καιρός να εκπαιδευτούμε σε αυτά που χρειαζόμαστε και να γίνουμε ο προσωπικός μας προπονητής!
4) Online Live and On-Demand Exercise
Σίγουρα μία από τις κορυφαίες τάσεις στον καιρό της πανδημίας, η οποία ήρθε για να μείνει: προσωπική προπόνηση (online personal training) ή σε αριθμητικά μικρή ομάδα ατόμων μέσω του διαδικτύου. Παρέχεται είτε σε πραγματικό χρόνο (live: ο ασκούμενος γυμνάζεται με τον trainer μέσω web κάμερας), είτε μέσω εκπαιδευτικών – προπονητικών video (εξατομικευμένων ή γενικών) και συνήθως συνοδεύεται από συμβουλευτική υποστήριξη. Σε μια άλλη εκδοχή, ο προπονητής εκπαιδεύει τον ασκούμενο και σχεδιάζει προγράμματα προπόνησης που ο ασκούμενος εκτελεί μόνος του, κάτι όμως που ενέχει υψηλότερες πιθανότητες τραυματισμού καθώς δεν υπάρχει φυσική παρουσία του προπονητή και επίβλεψη.
Εκτιμάται ότι ποσοστό άνω του 80% των επαγγελματιών personal trainers παρέχει κάποιου είδους διαδικτυακές υπηρεσίες, με πλέον δημοφιλή τα μαθήματα yoga και Pilates. Πρώιμα επιστημονικά ευρήματα καταδεικνύουν ότι ένα συστηματικό πρόγραμμα διαδικτυακής άσκησης εποπτευόμενο από personal trainer, μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικό με ένα παραδοσιακά εποπτευόμενο. Παρόλα αυτά, η διαδικτυακή προπόνηση απαιτεί συγκεκριμένες επιπλέον γνώσεις και δεξιότητες που δεν διαθέτουν όλοι οι personal trainers, εκτός κι εάν έχουν την κατάλληλη κατάρτιση, μέσω συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, για να παρέχουν διαδικτυακές υπηρεσίες γυμναστικής.
5) Health Wellness Coaching
Συμβουλευτική καθοδήγηση και προπόνηση ευεξίας από εξειδικευμένο προσωπικό σύμβουλο. Βασίζεται σε εξατομικευμένα προγράμματα γυμναστικής και τεχνικές αλλαγές συμπεριφοράς, επικεντρώνεται στην ικανοποίηση των προσωπικών αναγκών, στην επίτευξη λειτουργικότητας στην καθημερινότητα, στην παραγωγική εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου και στην επίτευξη εξατομικευμένων στόχων. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι τώρα πια οι προτεραιότητες έχουν διαφοροποιηθεί – καλή η γυμναστική για φυσική κατάσταση και αθλητικό σώμα, προτιμότερα όμως η διασκέδαση, η εκτόνωση, η ευεξία, η ευζωία, η ποιότητα ζωή καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο επιβίωσης. Τουτέστιν, μετράει πρώτα το “πώς αισθανόμαστε” και κατόπιν το “πως φαινόμαστε”…
Καθώς όμως το ποσοστό των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων αυξάνεται συνεχώς έναντι των νεότερων, η υγιής, ενεργός, με πνευματική διαύγεια και κινητική αυτονομία γήρανση αποτελεί πλέον ζητούμενο και προτεραιότητα για τις σύγχρονες κοινωνίες. Μέσω της αυξημένης σωματικής/φυσικής δραστηριότητας μπορεί να ελαττωθεί σημαντικά η συχνότητα εμφάνισης παθήσεων όπως η οστεοπόρωση και η σαρκοπενία, να αποφευχθούν ατυχήματα της καθημερινότητας που προκαλούνται λόγω αστάθειας και απώλειας δύναμης και τελικά να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων. Και φυσικά το μήνυμα για τους μεγαλύτερης ηλικίας συμπολίτες μας είναι απλό, αλλά τόσο ουσιαστικό: Διατηρηθείτε ενεργοί, μην αφήνετε το σώμα σας να συνταξιοδοτηθεί! Και όσο πιο νωρίς ξεκινήσει κάποιος, τόσο το καλύτερο. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά!
6) Exercise is Medicine
Η άσκηση είναι “φάρμακο”! Πρόληψη ή αποκατάσταση προβλημάτων υγείας με προγράμματα άσκησης που οι γιατροί ενθαρρύνουν τους πελάτες τους να ακολουθήσουν ή τα συνταγογραφούν ως τμήμα της θεραπευτικής τους αγωγής – η διεπιστημονική συνεργασία ομάδας ειδικών και οι εξειδικευμένες γνώσεις αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις ασφαλούς εφαρμογής!
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η καθιστική ζωή και η έλλειψη επαρκούς σωματικής άσκησης/φυσικών δραστηριοτήτων στον ανεπτυγμένο κόσμο αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη απειλή για την υγεία, καθώς αποτελούν σημαντικό ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση διαφόρων ασθενειών όπως παχυσαρκίας, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρτασης, εμφράγματος μυοκαρδίου, καρκίνου. Ωστόσο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ένας στους τρεις ενήλικες δεν γυμνάζεται όσο θα έπρεπε για να αποκομίσει σημαντικά οφέλη υγείας.
Ιδιαίτερης σημασίας στην πρόληψη προβλημάτων υγείας θεωρούνται τα προγράμματα διαχείρισης, ελέγχου και απώλειας περιττού σωματικού βάρους (Exercise and Weight Loss), με συνδυασμό ισορροπημένης υγιεινής διατροφής, ρεαλιστικό περιορισμό των προσλαμβανομένων θερμίδων, αύξηση των φυσικών δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα και συστηματική σκόπιμη σωματική άσκηση χωρίς υπερβολές.
7) Worksite Health Promotion
Εκπαιδευτικά προγράμματα προώθησης της σωματικής άσκησης και του υγιεινού τρόπου ζωής μέσα σε εργασιακούς χώρους, π.χ. για τους εργαζόμενους συγκεκριμένης επιχείρησης.
Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη λειτουργική προπόνηση (Functional Training: “προπόνηση βασισμένη στην καθημερινότητα κάθε ατόμου”) και στην πρόληψη των προβλημάτων που επιφέρει η υπερβολική χρήση υπολογιστών και άλλων ψηφιακών συσκευών, π.χ. κινητού τηλεφώνου, ταμπλέτας. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η ορθοσωμία (Body Posture), η εργονομικά σωστή σωματική στάση δηλαδή, ανακουφίζει από τους μυοσκελετικούς πόνους που προκαλούνται από μυϊκές βραχύνσεις και ανισορροπίες λόγω καθιστικής ζωής, π.χ. σύνδρομο κυφωτικής στάσης, και έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία, στην ενεργητικότητα, στη ψυχική διάθεση αλλά και στην εμφάνισή μας – φαινόμαστε “νεότεροι”, “ψηλότεροι” και πιο γυμνασμένοι!
